Door de slechte economische omstandigheden en soms ook slechte gezinssituatie werden sommige kinderen niet meer opgehaald door hun ouders en bleven ze bij Mw. Sulistina achter. Om deze reden richtte zij een stichting op, om beter voor de kinderen te kunnen zorgen.
De stichting was creatief in fondswerving en er werd veel geld ingezameld.

Rond 1968 werd het voor de stichting steeds moeilijker geld bij elkaar te krijgen om de kinderen te kunnen onderhouden.
De stichting benaderde om deze reden de vrouw van generaal Nasution.

Mw. J.S. Nasution

Johanna Sunarti Nasution (of afgekort “Bu Nas”) was toen al voorzitster van de overkoepelende welzijnsorganisatie in Jakarta de BKKKS. Zij bracht Stichting Sayap Ibu onder auspiciën van de BKKKS. Na haar aantreden ging het weer beter met de stichting. 

Vanaf 1968 werden door de stichting kinderen in de leeftijd van 0 tot 5 jaar opgevangen. 
In deze periode begonnen ook de eerste aanvragen voor adoptie bij de stichting binnen te komen. 

Adoptie zonder regels

Op dat moment was er nog geen overheidsregulering. Er waren geen regels die het adoptieproces vastlegden. De adoptie vond plaats op basis van het gewoonterecht dat gold in het herkomstgebied van de aspirant-adoptieouders. Adoptie leek meer op een voogdijoverdracht dan op adoptie zoals we dit in Nederland kennen. In Indonesië veranderde bijvoorbeeld de naam, de nationaliteit en ook de afstamming na adoptie niet. Dit terwijl in Nederland door adoptie alle banden met de biologische ouders worden verbroken. Ook kinderen die werden opgevangen bij Sayap Ibu werden voor adoptie afgestaan aan Nederlandse ouders. 
Adoptie kon in deze periode in Indonesië legaal plaatsvinden op basis van slechts een notarisverklaring. Er ontstond hierdoor een levendige kinderhandel. Mw. Nasution geeft aan dat er bij andere organisaties te hoge bedragen voor de kinderen worden betaald. Soms wel 10.000 tot 20.000 gulden. Zij wilde hier een einde aanmaken.

Bij Sayap Ibu waren hierover grote zorgen. Een van hun vrijwilligers, heeft namens de stichting een voorstel geschreven waarin werd aangegeven hoe de adoptieprocedure kon worden verbeterd.

In dit voorstel werd opgenomen dat adoptie niet meer bij de notaris geregeld kon worden maar dat adoptie altijd door de rechter moest worden uitgesproken. Ook werd voorgesteld een instelling als de Kinderbescherming in Indonesië in te stellen die het ministerie van Sociale Zaken kon helpen bij het verlenen van vergunningen en het toezicht op adoptieouders. Hiermee hoopte de stichting de kinderhandel een halt te kunnen toeroepen. De stichting heeft haar zorgen onder de aandacht gebracht van het parlement en heeft haar voorstel aan verschillende ministeries gestuurd.
Het voorstel van de stichting had resultaat:

De overheid begon met het afgeven van vergunningen aan erkende adoptieorganisaties (slechts 5 Indonesische organisaties ontvingen een officiële vergunning, waaronder de stichting Sayap Ibu). Ook moesten internationale adopties sindsdien worden uitgesproken door de rechter (een notariële akte alleen was niet meer voldoende).

Belangrijke functie

Stichting Sayap Ibu was op basis van de vergunning die door de Indonesische overheid was verstrekt niet alleen bevoegd internationale adopties te regelen voor haar “eigen” kinderen, maar mocht dit ook doen voor kinderen die werden opgevangen door andere stichtingen. Om deze reden kan de naam van de stichting ook terugkomen in de adoptiepapieren van geadopteerden die via andere stichtingen zijn geadopteerd.

Ontwikkelingen binnen de stichting

De economische situatie was nog steeds slecht en de stichting moest veel moeite doen om geld binnen te krijgen. De stichting werd gesteund op verschillende manieren. Zo ontvingen ze via de WIC (Women’s International Club)  melk van buitenlandse ambassades.
De echtgenoot van Ibu Ciptaningsih Utaryo (de nieuwe leidinggevende van de stichting) werkte op een cruiseschip en vaak kreeg het weeshuis het eten dat overgebleven was op de cruiseschepen.

In 1977 verhuisde mevrouw Utaryo naar Yogyakarta, en werd de leiding van de Sayap Ibu weer overgenomen door mevrouw Nasution. 

Adoptie vanuit Yogyakarta

Samen met mevrouw Sarwanto Brojonegoro richtte mevrouw Utaryo  in Yogyakarta een nieuw afdeling van Yayasan Sayap Ibu op.
Het adres van de afdeling in Yogyakarta was Rajawali No.3, Pringwulung Condongcatur, Depok, Sleman, Yogyakarta. Het gebouw lag tussen de rijstvelden en aan de rivier.

Via de rechtbank in Sleman zijn veel kinderen geadopteerd.  De meeste buitenlandse adopties gebeurde hier door families uit Australië in samenwerking met ASIAC. 

Met hulp van een Canadese hulporganisatie werd in 1981 Panti 1 in Condongcatur Family, Sleman, gebouwd (wat nu als opvang dient voor baby’s en peuters). In de loop der jaren werd nog meer geld uit verschillende landen ingezameld en werden meer opvangplekken gecreëerd.

Adoptie vanuit Jakarta

Vanaf 1978 werd de afdeling in Jakarta geleid door mevrouw Titik Mohammad Said en nam Mw Nasution de algemene leiding over de twee afdelingen (Jakarta en Jogjakarta) op zich. Het adres van de afdeling in Jakarta was nog steeds het adres aan de Jalan Barito II nr. 55 in Zuid-Jakarta,
In 1979 is hier met de hulp van de regionale autoriteiten het weeshuis verbouwd.
In dit gebouw was er helaas in toenemende mate overlast bij overstromingen. In 1985 nam het personeel in het regenseizoen de kinderen ’s nachts mee naar huis en bracht ze de volgende dag weer terug. Met financiële steun van de gouverneur is het gebouw in de jaren tachtig herbouwd tot het gebouw wat nu nog te vinden is aan Jalan Barito II nr. 55

Algemene leiding

Op 1 april  2004 is de overkoepelende stichting vanuit Jakarta verhuisd naar Yogyakarta omdat mw. Utaryo het algemeen bestuur over beiden afdelingen in dat jaar had overgenomen.

In 2014 ging het algemeen bestuur over de twee afdelingen (Jakarta en Jogjakarta) weer over naar Jakarta.
Sinds 25 november 2014 werd voor het algemeen bestuur een kantoor gehuurd aan Jalan Brawijaya. Vanaf november 2017 is ook de overkoepelende stichting weer verhuisd naar hetzelfde adres waar alles begon: Jalan Barito II No. 55 Kebayoran Baru, Zuid-Jakarta.

Archieven

Aan dit adres is de stichting nog steeds te bezoeken. De stichting heeft nog archieven en is welwillend geadopteerden te helpen die op zoek zijn.

In Nederland bestaat er een Stichting die gelieerd is aan Sayap Ibu. Deze stichting heet: Stichting Kindertehuis Sayap Ibu en is gevestigd in Amsterdam.  Zij ondersteunen Sayap Ibu financieel. Zij zijn niet betrokken geweest bij de adopties.

Samenwerking

Sayap Ibu werkte voor adoptie samen met het BIA. De stichting Sayap Ibu had contact met diverse ziekenhuizen en kraamklinieken die contact opnemen als er een moeder een kind wil afstaan vanwege economische of andere redenen. Sayap Ibu betaalde dan de ziekenhuiskosten.

Wil je weten welke vroedvrouwen of bemiddelaars we tegen zijn gekomen die bij internationale adopties samenwerkten met Sayap Ibu ? Stuur ons een berichtje >>>

Als je via Sayap Ibu geadopteerd bent horen we graag van je hoe dit is gegaan en welke vroedvrouwen, artsen en bemiddelaars er in jouw dossier worden genoemd. Help mee: Samen kunnen we alle informatie compleet maken!

In Jakarta had NedIndo een opvanghuis voor 20 a 30 kinderen. Dit huis heette het “Ooievaarsnest”.

Adoptief ouders waren verplicht een paar dagen mee te werken als vrijwilliger in het “Ooievaarsnest”. 

Via Nedindo werden ook kinderen uit Surabaya opgevangen en door Nederlandse ouders geadopteerd.

Als adres wordt in 1978 genoemd:

Jalan Pecenongan 69
Jakarta Pusat

Dit adres wordt later soms ook genoemd als het adres van een notaris.

Soms werden kinderen vanuit Surabaya eerst overgebracht naar het Ooievaarshuis in Jakarta voordat de kinderen werden geadopteerd.

In 1978 verbrak Jeanne de samenwerking met SOC na een verschil in opvatting over de opvang van baby’s in haar eigen huis. Jeanne was van mening dat adoptie vanuit Indonesië niet vanuit Europa voorgeschreven en geregeld kan worden. Dit was volgens haar een Indonesische aangelegenheid.

In 1979 richtte ze Kasih Bunda op. Ook in Nederland werd een stichting met de naam “Kasih Bunda” opgericht om het werk financieel te steunen.

Het weeshuis was gevestigd aan Jalan Raden Saleh 5 (of I/IV) Jakarta Pusat.

In 1980 had Yayasan Kasih Bunda een vergunning en stond geregistreerd bij het ministerie van Sociale Zaken onder nummer 0043/JP/BS I/79. Later ontstaan er problemen. Er zijn beschuldigingen van kinderhandel. De vergunning wordt ingetrokken en er volgt een strafzaak.

In 1982 wordt de naam van de stichting Kasih Bunda gewijzigd in Bina Sejaterah (Huis van Welvaart). Deze naam werd soms ook al in 1981 gebruikt. Bij Bina Sejahterah komen we als voorzitster Martin (of Martine) Sasih Sutilah tegen in de papieren.

Het hotel waar de ouders verbleven en de kinderen ontvingen was op nummer Jl. Raden Saleh 37, (nu hotel Karya). Ouders werden ook ondergebracht in het Garden Hotel, Jl Kemang Raya, Kebayoran Baru.

Het weeshuis van Kasih Bunda (Bina Sejahterah) heet ook wel “Loka Kasih”.

Bogor

Kasih Bunda had ook een weeshuis in Bogor (zie de foto links). Kinderen die hier verbleven werden geadopteerd via de rechtbank in Bogor. Als hun Nederlandse ouders hen kwamen ophalen werden ze vaak overgebracht naar het pension aan Raden Saleh 37. 

Nieuw weeshuis

Er werd een nieuw weeshuis gebouwd. In 1983 (het jaar van de adoptiestop) was het nieuwe weeshuis net af. Niemand die geadopteerd is vanuit Kasih Bunda heeft dus ooit in dit nieuwe weeshuis verbleven.

In januari 1984 wordt gemeld dat in het kindertehuis 32 kinderen zijn achtergebleven die eigenlijk voor adoptie bedoeld waren, boven op de 33 kinderen die er al waren en zou het kindertehuis in financiële problemen zijn gekomen.  Elders wordt genoemd dat er 40 kinderen in tehuis verbleven ten tijde van de adoptiestop. Het kindertehuis heeft toen ondersteuning gevraagd om eten, drinken, medicijnen en salarissen te kunnen betalen. Er zou 20.000 gulden per maand nodig zijn, hetgeen in de krant in 1983 door sommigen in twijfel werd getrokken en als te hoog werd afgedaan. De Nederlandse stichting Kasih Bunda probeerde dit geld in te zamelen. Deze stichting bestaat nog steeds. Ook in Duitsland, Zwitserland en Frankrijk zijn er stichtingen opgericht om het weeshuis Kasih Bunda financieel te ondersteunen.

Jeanne kwam nog geregeld naar Nederland en werd dan ontvangen door adoptie-ouders.

De zoon en schoondochter van Jeanne Tumewu wonen nu in het pand dat bedoeld was als weeshuis. Ook wonen hier nog steeds mensen die als baby door de adoptiestop niet meer naar het buitenland konden.
Jeanne is in 1994 overleden.

Wil je weten welke vroedvrouwen of bemiddelaars we tegen zijn gekomen die bij internationale adopties samenwerkten met Kasih Bunda? Stuur ons een berichtje >>>

Organisatiestructuur

De organisatiestructuur is niet helemaal duidelijk.
De Nederlandse Stichting Mulia geeft aan dat ze in Jakarta samen werken met twee stichtingen:

Yayasan Bahama (of Bahagia) Utama

Complex Greenville/Blok N/11 (of II)
Tanjung Duren
Tomong Barat Jakarta
Deze stichting gaf hulp aan kinderen en begeleidde adopties.

De stichting bestaat niet meer.

Yayasan Budhi Darma Driewanti

Deze stichting helpt de armen in de wijk Manggarai, Jakarta
Deze stichting was verbonden met Zuster Lemmers.
Zuster André Lemmers is afkomstig uit Nederland en woont sinds 1977 in Indonesië.

Ook deze stichting bestaat niet meer.

Uit andere bronnen blijkt dat zuster Lemmers projectleidster was van “Yayasan Mulia” in Jakarta.

In 1980 had deze stichting in Jakarta een kliniekje, consultatiebureaus  en een rijdende kliniek waar de allerarmsten geholpen werden. Ongeveer 100 km buiten Jakarta had de stichting een kinderdorp opgericht waar verwaarloosde en “zoekgeraakte” kinderen werden opgevangen. Hier was ook een opvangcentrum voor mensen met TBC.

In adoptieuitspraken van de rechter in Jakarta wordt de samenwerkingspartner van Stichting Mulia Nederland in Jakarta ook “Yayasan Mulia” genoemd (en niet Yayasan Bahama Utama). De organisatiestructuur lijkt hier dus niet helemaal consequent.

Voor stichting Mulia in Jakarta vinden we drie adressen:
–        Jl Palmerah Utara 23 Jakarta
–        Jalan Haji Agus Salim 57 
–        Jalan Kartini XIII nummer 14 Jakarta Centrum 

Op deze adressen is voor zover wij weten niets meer terug te vinden.

Adoptieouders

Zuster Andre Lemmers ving de ouders uit Nederland op in haar pension “Drieanti”. Ouders konden bij haar overnachten als zij dit wilden. Dit pension was gevestigd aan:

Jalan Kemanggisan Utama II/128
Pal Merah
Jakarta Barat

En later (1982?) aan het adres:
Jl. Anggrek
Cendrawasah VIII
K7 Slipi
Jakarta Barat

Ook wordt als adres genoemd:

Jl. Trh Juanda 2324
Jakarta Pusat

Zuster Lemmers liet graag haar werk in de kampung Manggarai zien aan ouders die geïnteresseerd waren. Ouders konden haar ook een gift geven om haar werk te steunen.

Adoptieouders werden door stichting Mulia ontmoedigd in het kindertehuis/kliniek op bezoek te gaan. Dit zou de regelmaat van de verzorging van de baby’s verstoren. De baby werd liever bij de ouders gebracht.

Opgeheven

In 1980 zou de stichting in Jakarta tijdelijk door de politie zijn gesloten.

Nu bestaat de stichting niet meer. De familie Winata is naar de VS geëmigreerd. De moeder van het gezin is overleden. Er zouden geen gegevens bewaard zijn gebleven.

Samenwerking

Stichting Mulia werkte in Nederland samen met de “Adoptievereniging Gereformeerde Gezindte in oprichting” en met “Stichting Mulia” Nederland. Ook regelden ze soms een adoptie direct met de Nederlandse ouders.
Adopties konden meestal snel geregeld worden.

Er bestaat een Facebook-groep voor geadopteerden die via Stichting Mulia zijn geadopteerd:
Facebook: Adoptie Stichting Mulia >>

Ben je benieuwd naar de namen en adressen van de vroedvrouwen, artsen, notarissen en bemiddelaars waarmee Yayasan Mulia in Indonesië samenwerkte? Neem contact met ons op >>>

Ook als je zelf informatie hebt over de stichting, misschien nog foto’s hebt of de namen van de contactpersonen uit je dossier met ons wilt delen, graag! 

Samen maken we alle informatie compleet!

Wil je weten met welke vroedvrouwen, artsen, notarissen en bemiddelaars werd samengewerkt? Neem contact met ons op >>>

Of als je ons meer informatie kunt geven over de stichting en de namen van de contactpersonen uit die tijd, neem contact met ons op. 

Samen maken we alle informatie compleet!

In 1982 was zij op uitnodiging van IJslandse gezinnen op IJsland om “haar” 12 kinderen te bezoeken. Hier heeft ze ook gesproken met het IJslandse ministerie van Justitie.
Zij werkte soms samen met Mw. Nasution van Sayap Ibu. Zij kreeg soms kinderen uit Semarang of uit Lampung. Ook werkte ze soms samen met Oom Gan uit Semarang en het Leger des Heils in Surabaya.  Het archief van oom Gan is gedigitaliseerd.

Lees meer over het archief van oom Gan >>>

Er is een Facebook groep: Geadopteerd via Pangkuan Si Cilik >>

Wil je weten welke vroedvrouwen of bemiddelaars we tegen zijn gekomen die samenwerkten met Pangkuan Si Cilik ?
Stuur ons een berichtje >>>

Oom Gan was christen. Hij vroeg aan alle ouders die een kind wilde adopteren naar hun christelijke geloofsovertuiging. Hij is geboren in 1913. Voordat hij voor de weeshuizen ging werken had hij een busonderneming. In 1975 zou hij op hetzelfde adres als waar het weeshuis is gevestigd, wonen: aan de Jalan Pandanaran (de vroegere Hoogenraadslaan). Het huis wordt beschreven als een ouderwets koloniaal huis met een voorgalerij. Oom Gan rijdt een oude blauwe Opel. Zijn vrouw heet tante Greta of Greet. Zij volgde hem overal waar hij heen ging.

Kegiatan Kesedjahteraan Kanak Fanny

Oom Gan probeerde zoveel mogelijk kinderen uit de weeshuizen te laten adopteren. De stichting die verantwoordelijk was voor de adopties werd “Fanny” (Kegiatan Kesedjahteraan Kanak Fanny) genoemd. De stichting was vernoemd naar het weesmeisje Fanny. Zij was zeer geliefd. Zij is niet ouder dan vijf jaar oud geworden. Ze was blind en bij de operatie die er voor moest zorgen dat ze weer kon zien, is ze overleden. In herinnering aan haar is het adoptieprogramma van oom Gan “Fanny” genoemd. De stichting was gevestigd op het latere woonadres van oom Gan: jalan Dargo.

Voor de gehandicapte baby’s zamelde oom Gan geld in. Ook begon hij een psychiatrisch kinderadviesbureau (biro Konsultasi Kesehatan Jiwa) aan de Jl Pandanaran.

In het weeshuis Eunike waren er enkele kamers voor baby’s. Later is er een apart baby-tehuis gebouwd aan de Jalan Dargo. Dit tehuis bouwde hij op zijn eigen grond, waar eerst een particuliere begraafplaats lag (en waar ook een van zijn eigen kinderen begraven lag). Hij heeft de graven laten ruimen en de stoffelijke resten gecremeerd. In het tehuis ving hij de moeders op als ze nog zwanger waren. Na de bevalling konden ze hun kind voor adoptie afstaan.

Sociaal project Karti Sraya

Tot slot had oom Gan nog een sociaal project: Aan de Jalan Srywijaja werden activiteiten georganiseerd in het  “bamboepaleis’. Dit was een groot houten/bamboe gebouw met een huisje ernaast. De grond, was van oom Gan. De jeugd van de aangrenzende kampung kon hier cursussen volgen (naaien, koken, tuinieren, EHBO etc). Deze gratis school heette Karti Sraya.

In 1979 waren er al ongeveer 80 kinderen via hem in Nederland geplaatst. Een aantal van deze kinderen waren van Chinese komaf. De kinderen kwamen niet alleen uit Semarang (bijvoorbeeld uit het weeshuis “Tanah Putih”), maar uit heel Indonesië, vooral uit Java. Zo werd bijvoorbeeld ook samengewerkt met de stichting “Kasih Sayang Anak” in Yogyakarta en kwamen een aantal kinderen uit andere steden zoals Bogor, Ambarawa en ook Jakarta.

In totaal heeft hij voor ongeveer 300 kinderen adoptie-ouders gevonden in o.a. Nederland, Zweden (Swedish Society for International Child Welfare), de VS en Australië. Oom Gan bekommerde zich ook om gehandicapte kinderen en probeerde goede medische zorg voor hen te regelen. 
Hij wilde geen donaties van ouders die een kind hadden geadopteerd omdat hij geen geld wilde ontvangen dat gekoppeld was aan adopties. Hij schreef de ouders dat zij hem niets verschuldigd waren, en dat hun enige verplichting was hun kind liefde te geven. Toch kreeg hij wel donaties.

In oktober 1976 bezoekt oom Gan de protestantse kerken in Nederland. 

Oom Gan werkte onder andere samen met het BIA en Wereldkinderen.

Het weeshuis is nu gevestigd aan: 
Jl Komp. Puri Anjasmoro K-7
Semarang 50144

Naast het tehuis staat een school voor gehandicapte kinderen. Deze school heet Dria Adi Pelkris. 

Dhr. Jahja Andi Harjanto was secretaris van de stichting. 

Berendina de Boer was medewerkster bij de stichting.
Zij was ook verbonden aan kraamkliniek Panti Wilasa.

Op dit adres is nu de christelijke organisatie Pelkris gevestigd. Dit is dezelfde organisatie waar vroeger het weeshuis onder viel. Nu heeft deze stichting verschillende projecten: bejaardentehuizen, een weeshuis en ook de blindenschool. Oom Gan heeft een archief bijgehouden. Meer dan 40 jaar heeft het archief in de blindenschool gelegen. Met behulp van subsidie van de Nederlandse overheid hebben we het archief kunnen digitaliseren. Meer weten?

Lees meer over het archief van oom Gan >>>

Wil je weten welke notarissen en artsen we tegen zijn gekomen die samenwerkten met deze stichtingen? of heb je zelf meer informatie?
Stuur ons een berichtje >>>

Samen maken we alle informatie compleet.

Er zijn ook facebookgroepen voor Semarang:
Kindertehuis Semarang >>

Panti Asuhan Kristen Eunike >>>